دلیل استفاده از کلک شرعی چیست؟
کلک شرعی در بین برخی افراد رواج داشته و دارد.
آیا کلک شرعی واقعاً شرعی است؟
کلک شرعی چیست؟
- خلاف واقعیت را به گونه ای مبهم به طرف مقابل به گونه ای عنوان می کنند تا متوجه واقعیت نشود!
در این حالت شخص دروغ نگفته ولی طرف مقابل خلاف واقعیت را دریافت کرده است!
انتقال واقعیت به دیگران می بایست کاملاً شفاف و بدرستی صورت گیرد پس انتقال غیر شفاف واقعیت برای گمراه کردن طرف مقابل، نمی تواند کار پسندیده ای باشد و از حدود شرع خارج است.
اگر به دلایل شرعی، لازم است واقعیت را به کسی منتقل نکنیم، منتقل نمی کنیم.
ولی گاهی منتقل نمی کنیم برای منافع خودمان.
- به رشوه عنوان هدیه دادن، کلک هست اما شرعی نیست. زیرا حرام بودن رشوه دلایل اجتماعی دارد و تغییر دادن عنوان آن، نمی تواند دلایل حرام بودن آنرا بر طرف نماید.
- در موضوع ربا، برخی کلک های شرعی را فقها برای حل مشکل نیاز جامعه به این تبادل انجام داده اند ولی منطقی نبوده است و می بایست فقها با توجه به دو موضوع نیاز جامعه به این تبادل و وجود عنصر پول که کالا نیست و ارزش ثابتی ندارد و معمولاً دچار کاهش ارزش می شود راهی پیدا کنند ولی این کار را نکرده اند و مشکلات زیادی برای جامعه و خصوصاً دیندارها بوجود آورده اند. ( بطور مثال فروش خودکاری با ارزش بسیار پایین به قیمت بسیار زیاد، بخاطر شرعی کردن سود معامله، نمی تواند راه حل منطقی باشد. اگر آن معامله ربوی نیست، نیازی به این معامله غیر منطقی(معامله خودکار) نیست و اگر ربوی است با معامله یک خودکار شرعی نمی شود.)
- برای شک روز عید فطر، برخی برای مدتی شهر را ترک می کنند یا در قبل از اذان ظهر مسافتی از شهر دور می شوند و بعد از اذان ظهر بر می گردند!
ولی نمی دانیم که فلسفه ی عید فطر چیست؟ که همانا فلسفه ی آن اتحاد مسلمین است که با هم روزه بگیرند و با هم عید فطر بگیرند. (البته با رعایت اوقات شرعی ولی در یک روز)
اگر فلسفه اتحاد مسلمین را در نظر نگیریم، آیا روزهای خداوند آنقدر با هم تفاوت دارند که گرفتن روزه را در یک روز ثواب و در یک روز حرام بدانیم؟ آیا مشکل در روز یا افق می باشد یا موضوع بالاتری مطرح است که همان اتحاد مسلمین است؟
- حلال کردن مال حرام یا شبهه دار، با انفاق کردن یا دادن قسمتی از آن به حاکم شرع یا دیگران! البته با رعایت شرایطی معین!
اگر مالی حرام است همه ی آن و اگر شبهه دار است و نسبتی از آن حرام است، می بایست قسمت حرام آن، به صاحبش برگردد و اگر صاحبش نیست یا معلوم نمی باشد، می بایست بین فقرا تقسیم شود.
موارد کلک های شرعی بسیارند.
برخی کلک های شرعی را مردم و بنا به منافع خود رواج داده اند و برخی از کلک های شرعی، راه حل فقها بوده است برای حل برخی مشکلات موجود در جامعه.
اولی که ناشی از منافع شخصی است کاملا غیر شرعی و حرام است.
دومی نیاز به اجماع فقها و پیدا کردن راه حل منطقی و جامع را می طلبد. زیرا برخی از راه حل ها منطقی نیستند.
